Tại diễn đàn Interpreter ngày 22/5, Hugh White, Giáo sư nghiên cứu chiếnlược thuộc Đại học quốc gia Australia, nhận định rằng Trung Quốc cố gắng thực hiện cái mà Chủ tịch Tập Cận Bình gọi là “một hình mẫu mới của mối quan hệ nước lớn”, được nêu lên từ phía Trung Quốc sau chuyến thăm của ông Tập tới Mỹ tháng 6 năm ngoái.
Với chiến lược này, ông Tập muốn Trung Quốc nắm quyền lực nhiều hơn và tạo ảnh hưởng sâu rộng hơn ở khu vực châu Á. Trong khi đó, chiến lược mới chỉ có thể thành công khi tầm ảnh hưởng và quyền lực vốn có của Mỹ tại khu vực bị hạn chế.
Vị thế của Mỹ ở châu Á trong nhiều năm qua được xây dựng dựa trên quan hệ đồng minh và đối tác với nhiều nước là láng giềng của Trung Quốc. Nền tảng của các mối quan hệ này được củng cố dựa trên một niềm tin rằng Mỹ có thể và sẵn sàng bảo vệ họ trước sức mạnh của Trung Quốc. Do đó, cách dễ dàng nhất để hạ gục sức mạnh của Mỹ trong khu vực là làm suy yếu những mối quan hệ này và khiến các nước mất lòng tin.
Để làm được điều đó, Bắc Kinh cố gắng tạo sức ép đối với đồng minh của Washington, trong đó có thể lấy dẫn chứng như một loạt tranh chấp biển đảo mà Mỹ không có lợi ích trực tiếp.
Trong tranh chấp, Trung Quốc sử dụng sức ép quân sự trực tiếp khiến các nước láng giềng phải chờ đợi vào sự hỗ trợ quân sự từ phía Mỹ, khiến Washington giảm nhiệt huyết giúp đỡ các quốc gia châu Á do lo ngại nguy cơ đối đầu trực tiếp với Bắc Kinh.
Theo giáo sư White, bằng các biện pháp gia tăng sức ép và đe dọa các nước này, Trung Quốc đang buộc Mỹ phải lựa chọn hoặc bỏ rơi những người bạn, hoặc chống lại Trung Quốc.
